همه چیز درباره حق کمیسیون املاک که باید بدانید!

حق کمیسیون یا به قول برخی آژانس‌های املاک حق‌الزحمه، مهمترین منبع درآمد مشاوران املاک محسوب می‌شود. گرچه دریافت حق کمیسیون ازسوی بنگاه‌های مشاور املاک امری بدیهی و جا افتاده است، اما در بسیاری از موارد، بر سر میزان دریافت این مبلغ اختلافات متعددی به وجود می‌آید. ویژه مشاوران املاک: هرچند در گذشته دریافت این مبلغ به صورت سلیقه‌ای انجام می‌گرفت، اما از سال 1379 به بعد و با تصویب وزارت صنعت، معدن و تجارت، دریافت حق کمیسیون به شکل یک قانون درآمد که این قانون میزان دقیق و نحوه محاسبه حق کمیسیون املاک 97 را در تمام معاملات اعم از خودرو و ملک پیش‌بینی کرده است.

نحوه محاسبه حق کمیسیون املاک 97

بنا بر قانون، در مورد هر معامله‌ایکه در دفاتر مشاوران املاک صورت می‌پذیرد، تا سقف ارزش مالی 500 میلیون تومان، هر یک از طرفین معامله باید مبلغ 0.5 درصد از ارزش آن معامله را به مشاور املاک بپردازند و در صورت بالاتر رفتن ارزش معامله، به میزان مبلغ مازاد، 0.25 درصد نیز به مبلغ فوق افزوده خواهد شد.

به عنوان مثال، در معاملات مربوط به خرید و فروش ملک، اگر ارزش معامله‌ای 800 میلیون تومان باشد، طرفین معامله باید هرکدام نیم درصد (معادل 2.5 میلیون تومان) برای 500 میلیون و 0.25 درصد معادل 750 هزار تومان بابت 300 میلیون و روی هم رفته مبلغ 3 میلیون و 250 هزار تومان حق کمیسیون املاک در سال 97 را بپردازند.

اما در مورد معاملات رهن و اجاره، فرمول این محاسبه بر اساس ارزش اجاره ملک خواهد بود. بدین صورت که مشاور املاک یک چهارم مبلغ اجاره ماهانه مورد توافق میان موجر و مستاجر را به عنوان کمیسیون دریافت می‌کند. برای املاک رهنی به ازای هر یک میلیون تومان رهن معادل 30 هزار تومان اجاره در نظر گرفته می شود و براساس رقم معادل، کمیسیون مشاور املاک محاسبه می شود.

کمسیون بنگاه در صورت فسخ قرارداد چگونه است؟

چنانچه معامله‌ای با رضایت طرفین یا به واسطه یکی از شرایط قانونی فسخ شود بنگاه حق دریافت اجرت را دارد، مشروط به آنکه خود بنگاه عامل فسخ معامله نباشد.

هر بنگاه املاکی باید کلیه معاملاتی را که انجام می‌گیرد، در دفتری ثبت کند. در این دفتر باید نام طرفین معامله مالی که موضوع معامله است، نوع معامله، شرایط معامله، و این که تسلیم موضوع معامله فوری است یا دارای شرایط است عوض مالی که باید پرداخت شود ( وجه نقد است چک است و … ) و امضای طرفین معامله آورده شود.

هر شخصی که بدون مجوز مبادرت به دلالی کند، به حبس از شش ماه تا دو سال و نیز جزای نقدی محکوم خواهد شد و اگر معلوم شود عمل دلال بر خلاف مقررات مربوط به دلالی است مورد تعقیب واقع شده و از شغل دلالی موقتا محروم و پروانه او نیز باطل می شود.

آیا به حق کمیسیون مالیات تعلق می‌گیرد؟

بنا بر اعلام اتحادیه صنف مشاوران املاک، 8 درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز به حق کمیسیون مشاورین املاک در سال 1397 افزوده می‌شود که موجر و مستأجر ملزم به پرداخت آن هستند و در صورت تخلف برخی مشاوران املاک و گرفتن مبلغ بیشتراز مبلغ فوق، کمیسیون رسیدگی به تخلفات در اتحادیه مشاوران املاک تهران پاسخگوی شکایات است علاوه بر آن مشاوران املاک باید بابت دریافت حق کمیسیون برای طرفین معامله رسید صادر کنند و مشاوران ملزم به درج مبلغ حق الزحمه کمیسیون در قرارداد اجاره هستند.

در صورت تخلف چه کنیم؟

به طور حتم، مانند هر معامله دیگر، دریافت حق کمیسیون نیز عاری از تخلفات احتمالی نخواهد بود.

یکی از این تخلفات، دریافت سلیقه‌ای حق کمیسیون است که حتی قانون هم نتوانسته به کلی جلوی آن را بگیرد. ضابطه‌مند نبودن آژانس‌های املاک از یک سو و عدم آگاهی مردم از قوانین، زمینه‌ساز چنین مشکلاتی می‌شود.

از طرفی، رشد قارچ گونه دفاتر مشاور املاک به خصوص در تهران، نظارت کامل بر این صنف را تا حدی غیرممکن ساخته و اغلب این تخلفات نیز از سوی مشاوران املاک غیررسمی و فاقد مجوز از سوی اتحادیه املاک رخ می‌دهد.

گرچه، اتحادیه املاک تمام آژانس‌های املاک را موظف به نصب تابلوی قیمت‌های مصوب نرخ حق کمیسیون املاک در سال 97 کرده اما همچنان بسیاری از آژانس‌های املاک از این کار امتناع می‌کنند.

اتحادیه صنف مشاوران املاک همچنین صدور قبض برای مبلغ پرداختی حق کمیسیون را از الزامات مشاوران املاک دانسته اما همچنان بسیاری از بنگاه‌ها از صدور این قبوض ممانعت می‌کنند و از طرفی مردم نیز از این الزام قانونی برای مشاوران املاک بی‌خبر هستند و هنگام عقد قرارداد صدور قبض را درخواست نمی‌کنند.

اتحادیه مشاوران املاک تمام فرم‌های نرخ نامه حق‌الزحمه را در اختیار تمام بنگاه‌ها قرار داده و مشاوران املاک بر اساس قانون نظام صنفی ملزم به نصب این نرخ نامه‌ها در معرض دید مشتریان هستند. همچنین، کمیسیون بازرسی مستقر در اتحادیه املاک بطور مداوم با سرکشی به دفاتر املاک بر کار آن‌ها نظارت دارند.

براساس بند (ب) قانون نظام صنفی، اگر دفاتر املاک از نصب نرخ نامه‌های مصوب یا مجوز کسب خود سر باز بزنند با آن‌ها برخورد و در مواردی حتی مجازات سخت‌تری چون پلمب دفتر اعمال می‌شود.

بنابراین، قانون پیش‌بینی‌های لازم را در این زمینه به عمل آورده و اتحادیه صنف مشاوران املاک، به عنوان متولی و ناظر بر عملکرد مشاوران املاک، مرجع رسیدگی به تخلفات آژانس‌های املاک به هرگونه شکایت در این زمینه رسیدگی می‌کند.

بنا بر اعلام اتحادیه صنف مشاوران املاک، تمام مشاوران املاک موظف به رعایت قانون دریافت کمیسیون هستند و در صورت هرگونه تخلف، شهروندان می‌توانند به اتحادیه املاک مراجعه کرده یا جهت سهولت در رسیدگی به تخلف‌های بنگاه‌های مشاوران املاک، در سراسر کشور از سامانه تلفنی 7334 استفاده کنند.

تحریریه املاک آنلاین