مسکن مهر؛ ارزان، بی‌کیفیت و نامقاوم! این‌ها واژگانی هستند که با شنیدن نام این پروژه ملی بلافاصله به ذهن هر مخاطبی خطور می‌کند. مسکن مهر، طرحی بود که دولت وقت ایران با هدف خانه‌دار شدن اقشار کم درآمد در انداخت اما برنامه‌ای که قرار بود مسکن با کیفیت را با قیمتی ارزان در اختیار مردم قرار دهد، تبدیل به معضلی شد که دولت‌های بعدی هنوز هم با آن دست به گریبان هستند.
مسکن مهر ایران
این طرح به دنبال افزایش شدید بهای مسکن اجرا شد و دولت برای تامین مالی این پروژه بزرگ ناچار به دریافت وام از بانک مرکزی شد که این مساله منجر به رشد نقدینگی و افزایش تورم نیز شد.خانه‌های ساخته شده در طرح «مسکن مهر»، عمدتا در زمین‌های ارزان حاشیه شهرها قرار دارند که همین موقعیت بر مشکلات این طرح در تامین آب، برق، گاز و سایر امکانات زیرساختی افزود.
با این مقدمه، در املاک آنلاین قصد داریم مروری داشته باشیم بر طرح‌های مشابه دولتی تامین مسکن و مسکن اجتماعی در سایر کشورهای جهان تا ببینیم وضعیت مسکن دولتی در این کشورها چگونه است. قسمت اول این گزارش را می‌توانید در ادامه مطالعه کنید.
مقایسه مسکن مهر ایران و جهان
اسپانیا-پروژه مسکونی میرادور مادرید
پروژه مسکونی 165 واحدی «میرادور» که در میدان اصلی «سانچینارو» واقع شده چیزی فراتر از یک مجتمع آپارتمان است. این پروژه مسکونی را می‌توان به کلکسیونی از بلوک‌های آپارتمانی متصل به هم تشبیه کرد که ظاهری شبیه بازی معروف تتریس به آن بخشیده است. شرکت مهندسی فرانسوی MVRDV در طراحی و ساخت این بنا فواصلی را بین بلوک‌ها ایجاد کرده که این فواصل فضایی مانند کوچه‌های رو به بالا را تداعی می‌کند.
این راهروهای عمودی و فضای باز نیمه عمومی که در نزدیکی بلوک بالایی تعبیه شده، اصطلاحا «میدان گاه آسمانی» نامیده می‌شود که این فضا برای گردهم‌آیی‌ها و… کاربرد دارد. در این فضای عمومی همچنین پارک و فضای سبز مشرف به رشته کوه‌های «گواداراما» نیز وجود دارد.
این پروژه همچنین در سال 2005 میلادی از سوی شهرداری مادرید برنده جایزه «بهتری طراحی» در بخش مسکن شده است.
اسپانیا پروژه توررِ پلاسا اروپا بارسلونا
این برج شگفت‌انگیز دوستدار محیط زیست با طراحی بسیار خلاقانه و زیبایی که دارد به طور کلی تمام ذهنیت‌ها را نسبت به خانه‌های دولتی ساز با بلوک‌های سیمانی خاکستری و دلگیر تغییر داده است.
توررِ پلاسا اروپا که توسط «رولدان برنکیو»، معمار اسپانیایی طراحی شده از 25 بلوک تشکیل شده است که بسیاری از آنها جزو مسکن دولتی محسوب می‌شود. طراحی بنای این برج به گونه‌ای است که به طور طبیعی جریان هوا را به داخل و در میان بلوک‌ها به گردش در می‌آورد. معمار برج توررِ پلاسا اروپا در طراحی نما از ترکیب سایه روشن‌های خاکستری و سیاه استفاده کرده که جلوه خاصی به آن بخشیده است.
نکته جالب اینجاست که این بنا از مصالحی ساخته شده که هم به طور نسبی و هم به طور کامل قابل بازیافت هستند. عملیات احداث برج 20 طبقه توررِ پلاسا اروپا از سال 2005 میلادی آغاز شد و در سال 2010 میلادی پایان پذیرفت.
اسلوونی- مسکن اجتماعی پولیان در شهر ماریبور
از آنجا که مسکن اجتماعی پولیان در یکی از تقاطع‌های پرتردد شهر ماریبور واقع شده، معمار این طرح در هنگام طراحی آن با محدودیت فضا روبرو بود. گروه طراحی Bevk Perović که تاکنون برنده جوایز متعددی در زمینه طراحی و معماری نیز شده، به دلیل محدودیت فضا در ساخت این پروژه ناچار شد برای احداث فضای عمومی از فضاهای داخلی یا پشت بام به شکل «روف گاردن» استفاده کند.
طراحان بنای پولیان همچنین بالکن‌های نارنجی رنگ و زیبایی را با نمای ساختمان تلفیق کردند و بدین ترتیب توانستند رنگ و شخصیت را به این پروژه بیافزایند و بدین ترتیب نمای ساختمان را از حالت یک دیوار صاف و بلا استفاده به یک نمای مدرن و کاربردی تغییر دهند.
فرانسه- پروژه مسکونی هارولد در پاریس
استودیو فرانسوی طراحی و ساخت هارولد وقتی قصد داشت پروژه مسکونی هارولد را احداث کند با یک مانع دست و پاگیر زیست محیطی روبرو شد. این کمپانی در زمان ساخت پروژه فوق با قوانین محدود کننده زمین، ساخت و ساز و قوانین زیست محیطی حفاظت از قطع درختان مواجه شد.
پروژه مسکونی 100 واحدی هارولد از سه برج مجزا تشکیل شده که این برج‌ها از طریق راهروهای شبکه‌ای به یکدیگر متصل شده‌اند. این پروژه دوستدار محیط زیست در سال 2008 میلادی به بهره‌برداری رسید. در طبقه همکف این برج نیز یک مرکز خرید و رمپ مخصوص ویلچر پیش‌بینی شده است.
همچنین، هر سه بلوک مجموعه آپارتمانی هارولد دارای فضای سبز روی بام (روف گاردن) به علاوه سیستم گرمایشی خورشیدی هستند که بیش از نیمی از آب گرم کل ساختمان با استفاده از همین فناوری تامین می‌شود.
فرانسه- پروژه لس‌نیدز شهر کوربوآ
اگر بخواهیم پروژه لس‌نیدز را خیلی مختصر و مفید معرفی کنیم باید بگوییم که هدف از احداث این پروژه در منطقه جدید توسعه یافته شهر کوربوآ، تغییر رویکرد یجدید به سمت ساخت مسکن اجتماعی در شرایط بسیار متراکم و شلوغ شهری بوده است.
گروه معماران KOZ پاریس برای پاسخگویی به نیاز سرمایه‌گذاران پروژه لس‌نیدز طراحی مجتمع آپارتمانی مشتمل بر 2 بلوک را با امکاناتی بسیار خلاقانه نظیر واحدهای آپارتمانی با اشکال و نقشه‌های متنوع، فضای بزرگ برای پارکینگ و همینطور فضای عمومی بسیار وسیع عمومی در نظر گرفت که این طراحی خاص، دید بسیار خوبی را به بخش غربی شهر پاریس در اختیار همه ساکنین آن قرار می‌دهد. پروژه مسکونی لس‌نیدز همچنین 28 واحد مسکونی 4 خوابه مسکن اجتماعی دارد.
اسپانیا پروژه مسکن اجتماعی ساپوبلا در شهر مایورکا
شرکت معماری اسپانیایی Ripoll Tizon پروژه مسکن اجتماعی ساپوبلا را با دو هدف یعنی ادغام در سادگی و پاسخگویی به نیازهای ساکنین آن طراحی و اجرا کرد.
این پروژه 19 واحدی در سال 2013 میلادی برنده جایزه معماری بهترین مجتمع مسکونی شد و در همان سال نیز فینالیست جایزه دوسالانه معماری و شهرسازی اسپانیا شد. نمای سفید و مدرن این مجتمع مسکونی آن را بیشتر شبیه یک هتل کرده تا یک پروژه مسکن اجتماعی!
اسپانیا پروژه مسکن اجتماعی کاربانخل مادرید
پروژه خیره‌کننده مسکن اجتماعی نکاربانخل» مادرید، توسط گروهی از معماران انگلیسی طراحی و ساخته شده است. به گفته مهندسان این گروه معماری در طراحی این پروژه از «فناوری پیشرفته اکولوژیستی» استفاده شده است.
در نمای روبروی این پروژه از پنل‌های ساخته شده از چوب بامبو استفاده شده که استفاده از این متریال باعث می شود تا سر و صدای ورودی به واحدهای مسکونی به حداقل رسیده و در فصل زمستان گرما در داخل ساختمان باقی بماند. چوب بامبو همچنین در تابستان نیز دمای داخل ساختمان را خنک و مطبوع نگه می‌دارد.
مهندسان معمار این ساختمان همچنین با استفاده از مواد بازیافتی، یک لوله توخالی که در آن هوا جریان دارد و مجهز به پنل‌های خورشیدی، گلهای پیچک، فن هوا و دستگاه‌های اسپری آب تعبیه شده، همان هوای پاک و مطبوعی که توسط درختان و گیاهان تولید می‌شود را در اختیار ساکنان این مجتمع قرار داده‌اند. این مجتمع مسکونی 5 طبقه که 100 واحد مسکونی دارد در سال 2007 میلادی تکمیل شد و به بهره برداری رسید و اکنون یکی از بزرگترین طرح‌های مسکن دولتی در اروپا محسوب می‌شود.
فرانسه مجتمع مسکونی L’ASTROLARBRE پاریس
وقتی معماران شرکت فرانسوی KOZ برای نخستین بار موقعیت کنونی این پروژه را از نزدیک دیدند، یک درخت افرای قدیمی نظرشان را به خود جلب کرد. معماران این شرکت تصمیم گرفتند تا این درخت را نیز با بنای 12 واحدی که قصد احداث آن را داشتند تلفیق کنند.
پروژه مسکن اجتماعی L’ASTROLARBRE در سال 2007 میلادی و با هدف ادغام توسعه شهری با طبیعت احداث شد به طوری که سازندگان آن حتی حاضر نشدند برای ساخت آن حتی یک درخت را قطع کنند. در طبقه همکف این مجتمع مسکونی همچنین یک باغ وجود دارد که برای آبیاری آن از سیستم آبیاری طبیعی با استفاده از آب باران کمک گرفته می‌شود.
اسلوونی مجتمع آپارتمانی تتریس در شهر لیوبلیانا
با مشاهده طراحی عجیب و غریب مجتمع مسکونی به خوبی در می‌یابید که چرا به این پروژه مسکن اجتماعی در شهر لیوبلیانا لقب تتریس را داده‌اند. معماران شرکت مهندسی OFIS پروژه تتریس را از مصالح ارزان اما با کیفیتی نظیر کاشی‌های گرانیت و کف از جنس چوب بلوط ساخته‌اند. پروژه تتریس در سال 2007 میلادی و در 4 طبقه، در مسیری پر تردد در شهر لیوبلیانا احداث شده است.
معماران این بنا، بالکن‌ها و پنجره‌ها را با زاویه 30 درجه نسبت به بزرگراه ساخته‌اند و درعین حال هیچ‌یک از بالکن‌ها و پنجره‌ها به واحد دیگر مشرف نیست. علاوه بر این، برای اینکه ساکنان این مجتمع مسکونی امکان بیشتری برای تغییرات دلخواه داشته باشند، تنها یکی از دیوارهای داخل هر واحد جزو فونداسیون اصلی محسوب می‌شود و بقیه دیوارها را می‌توان مطابق دلخواه جابجا کرد.
اسپانیا مسکن اجتماعی پارلا در شهر پارلا
معماران شرکت Arquitecnica که دفتر اصلی آن در شهر مادرید واقع شده، با یک دغدغه مشترک وارد عملیات ساخت پروژه پارلا شدند و آن ساخت پروژه‌هایی بدین شکل آن هم با رویکرد مسکن اجتماعی بود.
معماران این شرکت در همین رابطه نخست ابعاد و هزینه‌های هر یک از واحدها را همراه با قیمت زمین موجود برای این پروژه برآورد کردند. نتیجه کار همین تصویری شد که مشاهده می‌کنید: یک مجموعه آپارتمانی بسیار زیبا متشکل از بلوک‌های رنگی!
طراحی این مجتمع مسکونی درست متناسب با اهداف آن یعنی تلفیق با طبیعت سرسبز اطراف بوده است که این امر با استفاده از الگوی سبز نمای ساختمان محقق شده است. عملیات احداث این مجتمع مسکونی در سال 2006 میلادی شروع شد و در سال 2010 میلادی کار ساخت آن پایان یافت و 120 واحد مسکونی ارزان با طراحی داخلی بسیار مدرن و زیبا در اختیار مردم قرار گرفت.
